Ευγνωμοσύνη. Μία λέξη που ίσως γνωρίζουμε μεν πως γράφεται, ξεχνάμε την ουσία της όμως συνεχώς. Στους γρήγορους ρυθμούς που τρέχει η ζωή μας, συνήθως συμβαίνουν δύο πράγματα: 1. γίνονται όλα σε τέτοια ταχύτητα, που δεν προλαβαίνουμε να τα συνειδητοποιήσουμε, τρέχουμε και εμείς μαζί τους και 2. θεωρούμε πολλά πράγματα αυτονόητα, κάτι που εν τέλει μας αφήνει ανικανοποίητους και μας κάνει να βλέπουμε το ποτήρι πάντα μισο-άδειο. Είναι όμως έτσι τα πράγματα; Είναι το ποτήρι μισο-άδειο και εμείς έχουμε δρόμο ακόμα να διασχίσουμε για να μπορέσουμε να φτάσουμε να πούμε ότι είμαστε πλήρεις και ικανοποιημένοι;
Η ευγνωμοσύνη είναι μια… λεπτομέρεια από αυτές που είναι ικανές να μας αλλάξουν τη ζωή, αλλάζοντας απλώς την οπτική μας απέναντί της. Είπαμε παραπάνω για τη ζωή μας που κινείται σε fast forward. Αυτό ναι, είναι κάτι που συμβαίνει, ισχύει, αποτελεί μια πραγματικότητα για τους περισσότερους από εμάς. Ακόμα και αν τρέχουμε να τα κάνουμε και να τα προλάβουμε όλα όμως, ακόμα και αν προσπαθούμε για το καλύτερο σε διάφορους τομείς, πότε θα ξέρουμε ότι το πετύχαμε; Ποιο είναι το σημείο/σημάδι ότι στον Χ τομέα τα έχουμε καταφέρει, ότι είμαστε ”εκεί που θέλουμε”; Και αν αυτό το σημείο μπορούμε να το ορίσουμε εμείς και να το φέρουμε στο τώρα μας; Και αν το σημείο αυτό δεν είναι απαραίτητα υλικό και χειροπιαστό (ΟΚ, σε έναν βαθμό ίσως είναι) αλλά το βρίσκουμε μέσα μας, στο μυαλό και την ψυχή μας;
Η ίδια η ζωή έρχεται και μας επιβεβαιώνει καθημερινά πως τίποτα δεν είναι αυτονόητο. Και αυτές οι… επιβεβαιώσεις συνήθως γίνονται με τον ανάποδο τρόπο: χάνεις κάτι καλό, ώστε να εκτιμήσεις την αξία και τη σημασία του, αντιμετωπίζεις δυσκολίες, για να καταλάβεις ότι χωρίς αυτές ήσουν πιο ήρεμος και ευτυχισμένος, βλέπεις και ακούς τι συμβαίνει γύρω σου στον κόσμο… Και τόσα άλλα πολλά! Είναι μικρά ταρακουνήματα, θα μπορούσαμε να πούμε, που έρχονται και μας θυμίζουν την αξία της ζωής, των στιγμών, των απλών πραγμάτων, εκείνων που ίσως τελικά τις περισσότερες φορές δεν είναι καν πράγματα. Αγαθά όπως η υγεία μας, η αγάπη, το σπίτι μας, οι άνθρωποί μας, οι δυνατότητές μας, το αίσθημα ασφάλειας και θαλπωρής… Πόσες φορές όμως σταμάταμε για να τα εκτιμήσουμε; Πόσες φορές νιώθουμε και εκφράζουμε ευγνωμοσύνη για όσα έχουμε, όσα καταφέρνουμε, για το πού είμαστε, με ποιους είμαστε, από πού ξεκινήσαμε και από πού ερχόμαστε; Πόσες φορές λέμε ”ευχαριστώ” στην καθημερινότητά μας; Ευχαριστώ τόσο κατευθυνόμενο προς τα έξω, ρητά, όσο και μέσα μας, εκφράζοντας ευγνωμοσύνη και βιώνοντάς την σαν συναίσθημα;
Άκουσα το εξής πριν λίγες μέρες: ”Μπορεί να μην μπορούμε να ελέγξουμε την πρώτη μας σκέψη. Μπορούμε όμως να ελέγξουμε τη δεύτερη”. Η πρώτη μας σκέψη είναι αυτή που βγαίνει αβίαστα, σαν να ξεπετιέται από το μυαλό μας. Στην πραγματικότητα βγαίνει μέσα από την ψυχή μας, γιατί είναι άμεσα επηρεασμένη από το συναίσθημα. Αδικηθήκαμε; Μας βρήκε αναποδιά; Δεν μας βγήκε κάτι όπως το είχαμε σχεδιάσει; Χάσαμε κάτι; Οτιδήποτε και αν είναι, η πρώτη μας σκέψη είναι αυτή της ατυχίας, της στεναχώριας, ίσως του θυμού, της αδικίας, της απώλειας και πάει λέγοντας. Τη δεύτερη σκέψη μας όμως (που βγαίνει από το μυαλό μας, τη λογική μας) μπορούμε να τη φτιάξουμε, να τη διαμορφώσουμε, να της προσθέσουμε μια θετική πινελιά, ακόμα και να αντικρούσουμε ως έναν βαθμό την πρώτη. ”Εκπαιδεύουμε” τον εαυτό μας στην ευγνωμοσύνη, στο να βλέπει το ποτήρι μισο-γεμάτο και να εστιάζει σε οτιδήποτε καλό και μη-αυτονόητο μας συμβαίνει τη δεδομένη στιγμή της ζωής μας αλλά και στις εμπειρίες, τα μαθήματα, τις αναμνήσεις που μας άφησαν τα δεδομένα της πρώτης μας σκέψης, ακόμα και αν γι’ αυτά τα δεύτερα δεν είμαστε στην πραγματικότητα ευγνώμονες.
Ξέρω πως στη θεωρία φαντάζει πιο εύκολο από ότι στην πράξη. Και είναι λογικό, κρίνοντας από τον τρόπο ζωής μας, την καθημερινότητά μας, τα πρότυπα που μας προβάλλονται, το πόση πληροφορία δεχόμαστε καθημερινά… Η ευγνωμοσύνη όμως, πέρα από τα οφέλη που έχει για τον καθέναν μας σαν μονάδα στην ψυχή μας, έχει και απίστευτα οφέλη για την σωματική μας υγεία, τις σχέσεις μας με τους ανθρώπους γύρω μας, τη δημιουργικότητά μας, την καθαρότητα του μυαλού μας, την όλη μας στάση απέναντι στη ζωή.
Ένας καλός τρόπος λοιπόν να την εξασκήσουμε, κατά τη γνώμη μου, είναι να την προσεγγίσουμε με τον τρόπο που εμάς μας εξυπηρετεί και μας εκφράζει καλύτερα, αναλόγως του τι ”τύποι” είμαστε.
- Αν είμαστε από τους ανθρώπους εκείνους που εκφράζονται καλύτερα στον γραπτό λόγο, η γνωστή τακτική του ”μολύβι & χαρτί” είναι για εμάς. Ιδανικά στην αρχή ή το τέλος της ημέρας, αλλά στην πραγματικότητα σε οποιαδήποτε ώρα μπορούμε να έχουμε ηρεμία και συγκέντρωση για κάτι τέτοιο, μπορούμε να φτιάχνουμε σε ημερήσια/εβδομαδιαία βάση μία λίστα με οτιδήποτε μας προσφέρει το αίσθημα της ευγνωμοσύνης τη δεδομένη στιγμή. Πχ ”5 πράγματα που μας κάνουν να νιώθουμε ευγνώμονες σήμερα”. Οτιδήποτε μας έρθει στο μυαλό, υλικό, άυλο, άνθρωπος, κατάσταση, εμπειρία, οτιδήποτε! Είναι καθαρά προσωπική μας στιγμή και επιλογή.
- Για όσους είναι πιο εξοικειωμένοι με κάτι τέτοιο ή θα τους ενδιέφερε να το εντάξουν στην καθημερινότητά τους, κορυφαία πρακτική θεωρείται ο διαλογισμός. Εδώ θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σαν προσπάθεια συγκέντρωσης στα καλά και θετικά, συνειδητοποίησης όσων έχουν πραγματική και ουσιαστική αξία, εκτίμησης των μη-αυτονόητων της ζωής, συντονισμού εισπνοών και εκπνοών με όσα θα θέλαμε να ”πάρουμε” μέσα μας και όσα θέλουμε να ”διώξουμε”, να ”αποβάλουμε”.
- Για όλους μας, κάτι τόσο απλό ώστε να εφαρμόζουμε την ευγνωμοσύνη στις μικρές καθημερινές μας πράξεις: το ευχαριστώ που θα πούμε σε κάποιον που μας εξυπηρετεί/βοηθάει με οποιονδήποτε τρόπο, ένα γράμμα σε κάποιο αγαπημένο μας πρόσωπο, μια κίνηση όπως μια μικρή έκπληξη, μια μικρή βοήθεια σε κάτι καθημερινό, οτιδήποτε θα μπορούσε να δώσει χαρά σε κάποιον δικό μας άνθρωπο για τον οποίο νιώθουμε ευγνωμοσύνη… Φαντασία θέλει! Και φυσικά να το αισθανόμαστε πραγματικά, να το νιώθουμε.
Όσο διαφορετικοί και μοναδικοί είμαστε μεταξύ μας, τόσο διαφορετικοί είναι και οι τρόποι που εκφράζουμε τα διάφορα συναισθήματά μας αλλά και το πώς προσεγγίζουμε τα πράγματα. Το ίδιο ισχύει και εδώ. Όλα τα παραπάνω αποτελούν προσωπικές δικές μου απόψεις και προσέγγιση, δικές μου συνειδητοποιήσεις. Θέλησα να τις μοιραστώ για να σας δώσω ιδέες, να σας μεταφέρω στο κλίμα, να διαδώσω κάτι τόσο απλό αλλά και τόσο ξεχασμένο. Το ίδιο θα χαρώ να κάνετε και εσείς με το να μοιραστείτε αυτό το άρθρο με άλλους που σας έρχονται στο μυαλό. Είναι από τα πράγματα άλλωστε που μεγαλώνουν όσο τα μοιραζόμαστε!
Για όλα τα υπόλοιπα, σχόλια, ιδέες, προτάσεις, παρατηρήσεις, ερωτήσεις, απορίες, είμαι πάντα διαθέσιμη να τα συζητήσουμε μαζί, τόσο εδώ στα σχόλια, όσο και με τους υπόλοιπους τρόπους επικοινωνίας που θα βρείτε στη σελίδα.
Με αγάπη,
Έλενα 🙂
