Το αλάτι στο μικροσκόπιο: όσα χρειάζεται να γνωρίζεις για να τα πάτε καλά

Από πολλούς χαρακτηρίζεται ως ”λευκό δηλητήριο” της διατροφής και ως τέτοιο το αποφεύγουν πάσει θυσία (στην ίδια τριάδα με τη λευκή ζάχαρη και το λευκό αλεύρι), ενώ στον αντίποδα υπάρχουν εκείνοι που τρώνε με την αλατιέρα ανά χείρας και γενικά δεν το… λυπούνται. Τι ισχύει τελικά με το αλάτι; Είναι τόσο κακό για την υγεία μας; Στο άρθρο αυτό θα μάθουμε μαζί χρήσιμες πληροφορίες για τη χρησιμότητα του αλατιού στη διατροφή μας, τι πρέπει να προσέξουμε αλλά και απλά tips για να το εντάξουμε σοφά και έξυπνα στη διατροφή μας, καθώς και τις πιο θρεπτικές και ωφέλιμες μορφές του για να έχουμε στο ντουλάπι της κουζίνας μας.

 

Αλάτι = νάτριο + χλώριο (γνωστό και ως χλωριούχο νάτριο)

Μιλάμε εδώ για το γνωστό μας επιτραπέζιο αλάτι, αυτό που υπάρχει στα περισσότερα σπίτια, στα μαγαζιά εστίασης, αποτελεί συστατικό στα περισσότερα συσκευασμένα γεύματα και τρόφιμα και είναι η πιο συνηθισμένη μορφή που συναντάμε παντού. Το επιτραπέζιο αλάτι αποτελεί προϊόν επεξεργασίας, μιας και ακολουθείται μια συγκεκριμένη διαδικασία για την παρασκευή του, όπου αυτό υφίσταται χημικό καθαρισμό, αποχρωματίζεται και ζεσταίνεται σε υψηλές θερμοκρασίες. Για να καταλάβουμε τη διαφορά, το ανεπεξέργαστο αλάτι περιέχει κανονικά έως και πάνω από 80 ωφέλιμα μέταλλα και ιχνοστοιχεία, ενώ στο επιτραπέζιο αλάτι, λόγω της επεξεργασίας του, φτάνουμε να παίρνουμε τελικά μόλις 2 από αυτά: νάτριο και χλώριο. Η επεξεργασία αυτή λοιπόν αλλοιώνει τη χημική δομή του αλατιού. Μάλιστα, πολλές φορές προστίθενται σε αυτό αντιπηκτικοί παράγοντες, ώστε να μην αλλοιώνεται με την υγρασία (θυμηθείτε τους κόκκους ρυζιού που βλέπουμε σε πολλές αλατιέρες και είναι εκεί για να τραβήξουν την υγρασία φυσικά), οι οποίοι όμως, με την υπερκατανάλωση, σταδιακά συσσωρεύονται στο σώμα μας, αφήνουν κατάλοιπα στα όργανα και τους ιστούς μας και μπορεί να συντελέσουν σε θέματα υγείας όπως η υπέρταση, η έλλειψη ασβεστίου, οστεοπόρωση, στομαχικά έλκη αλλά και κατακράτηση υγρών, πονοκέφαλοι, ακόμα και θέματα με τον θυρεοειδή.

 

Καταλαβαίνουμε από τα παραπάνω πόσο σημαντικό είναι να περιορίσουμε τη χρήση και κατανάλωση του επιτραπέζιου αλατιού στην καθημερινότητά μας, κυρίως όταν η ενδεικτική ημερήσια πρόσληψη τόσο για άνδρες όσο και για γυναίκες κυμαίνεται στα 6 γραμμάρια (!) την ημέρα (σχετικό άρθρο με τα πινακάκια τροφών μπορείτε να βρείτε εδώ), νούμερο που με τον σύγχρονο τρόπο ζωής τείνουμε να ξεπερνάμε κατά πολύ. Την ίδια στιγμή όμως πρέπει να διασφαλίσουμε ότι προσλαμβάνουμε το απαραίτητο για την υγεία μας νάτριο.

 

 

Ο ρόλος του νατρίου για την υγεία μας

Το νάτριο αποτελεί πολύ σημαντικό ηλεκτρολύτη για το σώμα μας και είναι άκρως απαραίτητο στοιχείο της ζωής και της υγείας κάθε κυττάρου μας. Αποτελεί μέρος του υγρού που βρίσκεται ανάμεσα στα κύτταρά μας, διατηρεί την ισορροπία των υγρών στο σώμα μας, καθώς και του pH, ενώ παίζει σημαντικό ρόλο στην παραγωγή υδροχλωρικού οξέος στο στομάχι, αλλά και στη λειτουργία του νευρικού συστήματος και των μυών μας.

 

”Ζευγαράκι” του νατρίου αποτελεί το κάλιο, επίσης πολύ βασικός ηλεκτρολύτης για το σώμα μας, αφού μαζί με το νάτριο ρυθμίζουν τις ισορροπίες στην ανταλλαγή θρεπτικών συστατικών αλλά και αποβλήτων μεταξύ των κυττάρων. Και τα δύο μπορούμε να τα βρούμε σε καλές αναλογίες τόσο σε ανεπεξέργαστες μορφές αλατιού, όσο και σε πλήρεις, ανεπεξέργαστες, φυσικές τροφές όπως τα φρούτα, τα λαχανικά, τα όσπρια, οι ξηροί καρποί, τα γαλακτοκομικά κ.ά. Ίσως το έχετε ακούσει μάλιστα ότι ακόμα και οι τροφές που δεν έχουν πρόσθετο αλάτι, περιέχουν από τη φύση τους κάποιες ποσότητες. Η φύση πάντα γνωρίζει καλύτερα!

 

Το αλάτι στη ζωή μας, happily ever after

*Θα παραθέσω εδώ ένα μικρό disclaimer, μιας και θέλω να θυμάστε πάντα ότι τα άρθρα που γράφω και μοιράζομαι εδώ μαζί σας δεν έχουν σε καμία περίπτωση απόλυτο και επιτακτικό χαρακτήρα. Μοιραζόμαστε την πληροφορία ώστε να μπορέσουμε να κρίνουμε και να την αξιοποιήσουμε αναλόγως. Στόχος και σκοπός μας είναι μια πιο υγιεινή και θρεπτική καθημερινότητα, σε όλα τα επίπεδα, να κάνουμε πιο έξυπνες και ωφέλιμες επιλογές στην καθημερινότητά μας, στο τι βάζουμε στο ψυγείο και τα ντουλάπια μας, στο πώς θα φροντίσουμε καλύτερα τον εαυτό μας. Στην υπόλοιπη ζωή μας φυσικά θα φάμε και έξω ή σε σπίτια φίλων και συγγενών, σε ταξίδια, φυσικά και θα καταφύγουμε και σε έτοιμες και λιγότερο θρεπτικές επιλογές και φυσικά δεν θα ελέγχουμε πάντα και τα πάντα και αυτό ακριβώς είναι και το νόημα! Οπότε έτσι θα ήθελα να δείτε και αυτό εδώ το άρθρο, σαν ενημέρωση και φιλική συμβουλή για εφαρμογή στην καθημερινότητα, στη ρουτίνα μας. Και τέλος να τονίσουμε ότι για πιο εξειδικευμένες περιπτώσεις, όπως εάν συντρέχουν θέματα υγείας ή/και φαρμακευτικής αγωγής, απευθυνόμαστε στον γιατρό μας και ακολουθούμε τις οδηγίες του.*

 

Αφού τα είπαμε απλά και απέριττα για το επιτραπέζιο αλάτι, πάμε να δούμε μερικά tips για να το… βολέψουμε στην καθημερινότητά μας αλλά και να το αντικαταστήσουμε, εφόσον το επιθυμούμε, με πολύ πιο υγιεινές και θρεπτικές επιλογές.

 

  • Αρχικά αποφεύγουμε τις συσκευασμένες και επεξεργασμένες τροφές σε καθημερινή βάση, καθώς και τροφές όπως τα αλλαντικά, οι έτοιμες σάλτσες και σως, τα κατεψυγμένα τρόφιμα κτλ. Αρκετές από αυτές μπορούμε να τις αντικαταστήσουμε με κάποια σπιτική εκδοχή τους (που μεταξύ μας, πολλές φορές βγαίνει και πιο νόστιμη). Έχει σημασία να δώσουμε έμφαση στη συχνότητα, μιας και ξαναλέμε εδώ ότι αυτό που μπορεί να έχει αντίκτυπο στην υγεία και την ευεξία μας είναι αυτό που επιλέγουμε καθημερινά και άρα εκθέτουμε περισσότερο τον εαυτό μας σε αυτό. Σε κάθε περίπτωση, το να μπούμε στην κουζίνα μόνο καλό μπορεί να μας κάνει!

 

  • Επιλέγουμε όσο το δυνατόν φρέσκες, φυσικές και ανεπεξέργαστες τροφές. Εκτός από τα θρεπτικά συστατικά που μας προσφέρουν, είναι και στην τέλεια μορφή για να τις συνδυάσουμε και να τις φτιάξουμε με ένα σωρό τρόπους!

 

  • Τρώμε τόσο για τη γεύση, όσο και για τη θρέψη. Δεν βασίζουμε λοιπόν τη νοστιμιά του κάθε πιάτου μας αποκλειστικά στο αλάτι αλλά πειραματιζόμαστε και παίζουμε χρησιμοποιώντας μυρωδικά και μπαχαρικά που εκτός από τις ιδιαίτερες γεύσεις τους, μας χαρίζουν απλόχερα και τις ιδιότητές τους (αντιμικροβιακές, αντιφλεγμονώδεις ενισχυτικές της πέψης κτλ), όπως πχ ο κουρκουμάς, η ρίγανη, η κανέλλα, το τζίντζερ, το μαύρο πιπέρι, ο άνηθος, το κόλιαντρο, ο μαϊντανός, το θυμάρι και πάει λέγοντας!

 

  • Μπορούμε να δοκιμάσουμε να προσθέτουμε το αλάτι στο τέλος του μαγειρέματος, όπου και θα μας δώσει πιο έντονα τη γεύση του. Από εκεί και έπειτα, μπορούμε σταδιακά να το μειώνουμε, δίνοντας χρόνο στο σώμα μας και τους γευστικούς μας κάλυκες να το συνηθίσουν.

 

  •  Αυξημένες ανάγκες σε αλάτι έχουν τόσο οι αθλητές και όσοι γυμνάζονται έντονα και αρκετά, καθώς και όλοι μας τους ζεστούς μήνες που λόγω της ανόδου της θερμοκρασίας και της εφίδρωσης χάνουμε υγρά και απαραίτητους ηλεκτρολύτες και είναι ανάγκη να τα κρατάμε σε ισορροπία. (Για οποιαδήποτε άλλη περίπτωση, θυμίζω απευθυνόμαστε στο γιατρό μας)

 

  •  Πολύ καλές επιλογές για να αντικαταστήσουμε το επιτραπέζιο αλάτι στην καθημερινή μας διατροφή και μαγειρική είναι το ροζ αλάτι Ιμαλαϊων (κατάλληλο και για όσους αποφεύγουν το ιώδιο στη διατροφή τους) καθώς και το ανεπεξέργαστο θαλασσινό αλάτι (περιέχει μεταξύ άλλων και ιώδιο, απαραίτητο για την καλή λειτουργία το θυρεοειδούς).

 

Ελπίζω το άρθρο αυτό να σας φάνηκε χρήσιμο και ενδιαφέρον και να σας έλυσε απορίες και ερωτήματα σχετικά με το αλάτι και το χαμό γύρω από αυτό. Όπως σε κάθε τι στη διατροφή μας, όλα είναι θέμα μέτρου και ισορροπίας. Με το να ενημερωνόμαστε σωστά και έγκυρα, μπορούμε να κάνουμε πολύ καλύτερες επιλογές στην καθημερινότητά μας αλλά και να απολαμβάνουμε όπως πρέπει την υπόλοιπη ζωή μας. Γι’ αυτό λοιπόν θα χαρώ να μοιραστείτε το άρθρο για να ενημερωθούν και άλλοι σχετικά, αλλά και να διαβάσω κάτω στα σχόλια οποιαδήποτε ερώτηση, απορία, πρόταση, ιδέα, παρατήρηση μπορεί να έχετε.

 

 

Με αγάπη,
Έλενα 🙂

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *